چرایی بی‌توجهی به میراث باستانی جیرفت در مصاحبه با یک باستان شناس

به گزارش پایگاه خبری سلام سبزواران، در اوایل دهه هشتاد کاوش های باستان شناسی به سرپرستی دکتر مجید یوسف‌زاده در جیرفت انجام شد و تمدنی سر از خاک بیرون آورد که به گفته دکتر یوسف‌زاده کهن ترین تمدن شرق و قدیمی‌تر از تمدن بین النهرین بود اما با اتمام کاوش ها در کنارصندل که بیش از ۱۵ سال می‌گذرد باز گرد و غبار فراموشی بر این میراث تمدنی نشست.

در ادامه مصاحبه نواب کمالی از فعالان فرهنگی جنوب کرمان با نصیر اسکندری (باستان‌شناس و مدیر سابق سایت باستان‌ شناسی جیرفت) با موضوع بی‌توجهی به میراث باستانی و تمدنی جیرفت تا کی قرار است ادامه یابد؟ را می خوانید:

لطفا خودتان را معرفی بفرمایید:

بنده نصیر اسکندری هستم، اهل جنوب کرمان. دارای دو مدرک دکتری باستان‌شناسی از دانشگاه تهران و دکتری زبان و تمدن های باستان از کشور فرانسه می باشم و در حال حاضر عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران هستم.

چرا کاوش های باستان‌شناسی جیرفت ادامه پیدا نکرد؟

متاسفانه از سال ۱۳۸۶ که آخرین سال کاوش های کنارصندل بود تاکنون کاوش های این محوطه مهم متوقف شده است دلیل اصلی عدم تداوم کاوش های باستان‌شناسی کنارصندل، عدم تامین اعتبار و عدم توجه مسئولان مربوطه بوده است.

آیا نتایج پژوهش ها و کاوش های باستان‌شناسی دکتر مجیدزاده در محوطه کنارصندل که در دهه هشتاد خورشیدی انجام شد منتشر گردیده است؟
بله به تازگی نتایج کاوش های محوطه کنارصندل در قالب کتاب سه جلدی در انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شده است.

چرا تاکنون تمدن جیرفت ثبت جهانی نشده است و موانع و مشکلات سر راه آن چه بوده است؟
باید عرض کنم که جهت ثبت یک اثر تاریخی یونسکو ده معیار تعیین کرده است که هر اثری تنها یکی از ده معیار را داشته باشد شرایط لازم برای ثبت در میراث جهانی را دارد که تمدن جیرفت نه تنها یک معیار بلکه شش معیار را داراست اما متاسفانه در لیست جهانی یونسکو قرار ندارد. جهت ثبت جهانی باید ابتدا مقدماتی فراهم شود و سپس یک پرونده بسیار کامل از اثر و شاخصه و ویژگی ها و اهمیت ش تهیه شود و سپس به عنوان نماینده کشورمان ایران به یونسکو معرفی شود.
متاسفانه مقدمات و کارهایی اولیه هنوز در خصوص تمدن جیرفت انجام نشده است. به عنوان مثال باید حد و مرز محوطه کنارصندل مشخص و ابلاغ گردد و حتی این امر بسیار ضروری که جنبه حفاظتی برای یک اثر تاریخی دارد درباره محوطه کنارصندل صورت نگرفته است که جای بسی تأسف دارد.

وضعیت ساخت موزه منطقه‌ای جیرفت به چه صورت است؟
موقعیت آن در بلوار امام علی (ع) شهر جیرفت است و متاسفانه باید عرض کنم نسبت به چند سال پیش که بنده بازدیدی داشتم، پیشرفت فیزیکی خاصی صورت نگرفته است.

از کنارصندل که بگذریم شهر قدیم جیرفت(دقیانوس) هم در حال نابودی است، آیا مسئولین ما از تأمین اعتباری در حد گل اندود کردن دیواره های این شهر قدیم هم درمانده اند؟ چرا کاری صورت نمی‌گیرد؟
خیلی کوتاه اگر بخواهم پاسخ دهم باید عرض کنم شهر قدیم جیرفت که شهری بسیار بزرگ و آباد مربوط به قرون اولیه و میانی اسلام است و مسجد جامع آن به سبک مسجد النبی(ص) مدینه در قرن سوم هجری ساخته شده است، نیز به مانند کنارصندل رها شده است.

آسیب شناسی و ارائه راهکاری در این زمینه اگر دارید بفرمایید:
باید مشکلات این حوزه و عدم توجه به میراث فرهنگی جنوب استان کرمان آسیب‌شناسی شود تا در جهت رفع آنها سیاستگذاری مناسبی صورت پذیرد. توجه فرمایید که جنوب استان کرمان فاقد ساختار اداری مناسب در حوزه میراث فرهنگی است، به جز جیرفت تمام شهرستان های جنوب استان فاقد اداره میراث فرهنگی هستند و تنها نمایندگی دارند، حتی کهنوج. تنها اداره موجود، یعنی اداره جیرفت علیرغم داشتن مدیری بسیار دلسوز و توانمند دارای مشکلات دیگری است نظیر عدم زیر ساخت، نیرو کافی و اعتبار لازم لذا پیشنهاد می گردد ابتدا ساختار و سازمان اداری میراث فرهنگی جنوب استان تکمیل گردد. با توجه به پتانسیل ها و ظرفیت ها، قطعا جنوب استان نیازمند وجود اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.

نگارنده: